علائم ایمنی به مجموعه‌ای از نشانه‌هایی گفته می‌شود که برای آگاهی از وضعیت ایمنی در محیط‌های کاری، خانگی و عمومی به کار می‌روند. 

برخی از این علائم شامل تابلوهای هشداردهنده، رنگ‌های ایمنی، لباس‌های ایمنی و تجهیزات ایمنی می‌باشند. با استفاده از این علائم، افراد به راحتی می‌توانند هشدارهای مربوط به خطرات مختلف را پیش از وقوع آن‌ها تشخیص دهند و از خطرات جلوگیری کنند. 

علائم ایمنی می‌تواند به هرگونه هشداری، نشانه، تابلو یا نماد اشاره کند. علائم ایمنی از کم‌هزینه‌ترین و ساده‌ترین روش‌های کنترل و پیشگیری از خطرات هستند.

 از اینجا قبلاً تعریف دقیقی از علائم ایمنی بیان کرده بودیم و از اینجا نیز به برخی از کاربردهای علائم ایمنی اشاره‌ای داشته‌ایم. 

علائم ایمنی، نشانه‌هایی هستند که برای هشدار دادن در مورد خطرات احتمالی و جلوگیری از وقوع حوادث و صدمات استفاده می‌شوند.

این علائم شامل نمادهایی هستند که به صورت استاندارد برای نشان دادن خطر در محیط‌های کاری، صنعتی، تجاری، عمومی و غیره استفاده می‌شوند. این نمادها شامل ایمنی در برابر حریق، ایمنی در برابر برق، ایمنی در برابر مواد شیمیایی، ایمنی در برابر تردد و غیره هستند. علائم ایمنی معمولاً به صورت تصویری و با رنگ‌های قابل تشخیص و قابل تمیز بر روی سطوح نصب می‌شوند. 

امروز قصد داریم مطالب مهمی از استاندارد ISO 3864:1 را بیان کنیم و شما را با مفاهیم رنگ‌ها و شکل‌ها در علائم ایمنی آشنا نماییم. با ما همراه باشید تا به شما بگوییم که هر رنگی چه معنایی دارد و هر شکل هندسی به چه مفهومی است. 

استانداردهای علائم ایمنی کدامند؟ استانداردهای زیادی جهت تولید علائم ایمنی در دنیا وجود دارد که هر کدام از این استانداردها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. به عنوان مثال استاندارد ANSI Z535 در امریکا جهت تولید علائم ایمنی به کار می‌رود. در بریتانیا(انگلستان) از استاندارد BS 5499 و در اروپا و آسیا و کشورهای زیادی از استاندارد ISO 3864 استفاده می‌نمایند.

ما ( پرشین ساین ) کدام استاندارد را بررسی می کنیم؟

در این نوشتار یکی از پرکاربردترین استانداردهای علائم ایمنی در دنیا را بررسی می کنیم که در ایران نیز تولید کنندگان علائم ایمنی بیشتر از این استاندارد تبعیت می کنند. استاندارد   ISO 3864  که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز ترجمه و تدوین گشته است.

استاندارد چه می گوید؟

جهت دسته بندی علائم ایمنی، هر علامت را با رنگ و شکل خاصی  طراحی کرده است که این اشکال در ترکیب با رنگ های مختلف، معانی مختلفی را می رسانند. دسته بندی انواع علائم ایمنی به شکل زیر می باشد:

1-     علائم ایمنی الزامی


شکل هندسی در این علایم دایره است و این دایره به رنگ آبی می باشد. و معنی ترکیب رنگ آبی با دایره، الزام و دستور است.

یعنی شما با مشاهده ی علائمی که با دایره ی آبی رنگ مشخص شده اند،  ملزم به رعایت پیام علامت ایمنی هستید.

مثال: از عینک ایمنی استفاده کنید.

 علائم ایمنی

مفهوم: شما ملزم به استفاده از عینک ایمنی در این محل هستید. (باید استفاده کنید !  زوریه :-)  !!!

پس علائم ایمنی الزامی، علائمی هستند، که الزام بر انجام کاری را می رسانند و با دایره آبی رنگ مشخص می شوند.

علائم ایمنی زیر نمونه هایی از علائم ایمنی الزامی هستند:





 

 موارد  بیشتر: (علائم ایمنی الزامی )

 
2-     علائم ایمنی ممنوعیت



یعنی شما با مشاهده ی علائمی که با دایره ی قرمز با خط اریب مشخص شده اند،  می بایست از انجام آن عمل خودداری نمایید.

مثال: سیگار کشیدن ممنوع




مفهوم علائم ایمنی: شما حق ندارید در این مکان سیگار بکشید! (نباید بکشید!)
حق ندارید پارک کنید ! نباید پارک کنید .اینم زوریه، حالا یا طبق قانون شرکت و کارخانه می باشد ، یا خطرناک هست یا به خود فرد یا تجهیزات آسیب میرساند یا مسئول ایمنی یا کارفرما ممنوع کرده است. !خلاصه یک مطلبی است که ممنوع است!
پس علائم ایمنی ممنوعیت، علائمی هستند، که ممنوعیت در انجام کاری را می رسانند و با دایره قرمز و خط اریب مشخص می شوند.
علائم ایمنی زیر نمونه هایی از علائم ایمنی ممنوعیت هستند:




 موارد  بیشتر: (علائم ایمنی ممنوعیت)

اگر بخواهیم تا اینجای بحث را جمع بندی بکنیم به طور خلاصه باید بگوییم:

علائم الزامی : باید انجام دهید!

علائم ممنوعیت: نباید انجام دهید!

 

3-     علائم ایمنی هشدار دهنده


علائمی که با مثلث زرد رنگ مشخص شده اند،  خطر بالقوه ای را به شما گوشزد می کند که اگر توجه نکنید ممکن است سبب آسیب به شما و یا تجهیزات گردد.

مثال: هشدار/ ماده ی قابل اشتعال.

مفهوم علائم ایمنی: شما ممکن است با خطر آتش روبرو شوید. (احتیاط کنید!)
پس علائم ایمنی هشدار دهنده، علائمی هستند، که به شما خطر بالقوه ای را هشدار می دهد و از شما درخواست می کند عمل نا ایمنی انجام ندهید. (مثلا در مقابل مواد قابل اشتعال، سیگار نکشید.)
علائم ایمنی زیر نمونه هایی از علائم ایمنی هشدار دهنده هستند:




 موارد  بیشتر: (علائم ایمنی هشدار دهنده)


4-     علائم ایمنی وضعیت ایمن



شکل هندسی در این علایم مربع  است و این مربع به رنگ سبز می باشد. معنی ترکیب رنگ سبز با مربع، می تواند یکی از مفاهیم شرایط ایمن، تجهیزات ایمنی و یا مسیرهای خروج اضطراری باشد.
یعنی شما با مشاهده ی علائمی که با مربع  سبز رنگ مشخص شده اند، خیالتان آسوده باشد که ایمن ترین وضعیت، وضعیتی است که در پیش روی شما قرار دارد!
نکته: شکل هندسی می تواند مستطیل نیز باشد.
 مثال: محل تجمع ایمن.



مفهوم: در مواقع حادثه وضعیت ایمن این است که در این نقطه تجمع کنید. (وضعیت ایمن در این نقطه برقرار است.)

پس علائم ایمنی وضعیت ایمن، علائمی هستند، که وضعیت ایمنی را برای شما مشخص می کنند و یا مسیرهای خروج ایمن را به شما نشان می دهند و یا در نهایت یک وسیله ی یا تجهیزات ایمنی خاصی را به شما نشان می دهند.

علائم ایمنی زیر نمونه هایی از علائم ایمنی وضعیت ایمن هستند:


موارد  بیشتر: (علائم ایمنی وضعیت ایمن و علائم خروج اضطراری)

 

علائم ایمنی آتش نشانی



شکل هندسی در این علایم نیز مربع  است ولی این مربع به رنگ قرمز می باشد. معنی ترکیب رنگ قرمز با مربع، می تواند پیامی در خصوص آتش ، آتش نشانی و یا تجهیزات آتش نشانی  باشد.

یعنی شما با مشاهده ی علائمی که با مربع  قرمز رنگ مشخص شده اند، می بایست متوجه شوید که با یکی از تجهیزات ایمنی و آتش نشانی سر و کار دارید.




مثال: کپسول آتش نشانی !




علائم ایمنی زیر نمونه هایی از علائم ایمنی آتش نشانی هستند:

 


موارد  بیشتر: (علائم ایمنی آتش )

 

شما می توانید به استاندارد ISO 3864: Part 1  مراجعه نمایید. شکل زیر از این استاندارد اخذ شده است که جهت تفهیم بهتر موضوع، برخی از لغات را ترجمه کردیم. اگر سوالی در این خصوص به ذهنتان خطور کرد، خوشحال می شویم، پاسخگوی سوالات ارزشمند شما باشیم.
تلفن مشاوره و سفارش کالا : 66945707
فکس پرشین ساین : 66910676